Hydroksyprolina (Hyp) to unikalny aminokwas występujący niemal wyłącznie w kolagenie, w szczególności w jego trójhelikalnej strukturze. Stanowi około 10–14% całkowitej masy kolagenu. Dzięki tej specyficzności obecność hydroksyproliny w osoczu, moczu lub tkankach może być bezpośrednio powiązana ze spożyciem kolagenu i jego metabolizmem.
Podczas trawienia kolagenu, enzymatyczna degradacja rozkłada go na peptydy i aminokwasy, w tym na hydroksyprolinę. Jej stężenie w krwiobiegu lub wydalanie z moczem można monitorować jako wskaźnik skuteczności suplementacji kolagenem.
Hyp jest wchłaniana zarówno w formie wolnych aminokwasów, jak i w postaci di- i tripeptydów (np. Pro-Hyp lub Hyp-Gly). W badaniach wykazano, że Hyp zawarta w tych peptydach może być transportowana do skóry, stawów czy innych tkanek, gdzie wspiera regenerację kolagenu.
W badaniach nad biodostępnością kolagenu wykorzystuje się stężenie hydroksyproliny jako wskaźnik wchłaniania suplementu. Na przykład wzrost poziomu Hyp w osoczu po spożyciu hydrolizatu kolagenu osiąga szczyt w ciągu 1–2 godzin, co koreluje z absorpcją i transportem peptydów kolagenowych do tkanek.
Poza spożyciem, Hyp odzwierciedla procesy degradacji kolagenu w organizmie, np. podczas chorób przewlekłych, jak osteoporoza czy reumatoidalne zapalenie stawów.
W badaniu przeprowadzonym przez Iwai i wsp. (2005), po spożyciu hydrolizatu żelatyny przez ludzi, zidentyfikowano znaczny wzrost peptydów zawierających hydroksyprolinę w osoczu. Te dane potwierdzają, że Hyp może być używana jako wskaźnik biodostępności i metabolizmu kolagenu w organizmie.
