Wolne rodniki (reaktywne formy tlenu, RFT) to grupa bardzo wielu cząstek i atomów o bardzo krótkim czasie życia. Jeżeli wolny rodnik znajdzie się w sąsiedztwie włókien kolagenu, natychmiast je uszkadza.
Wolne rodniki powstają w wyniku:
- promieniowania jonizującego UVA i UVB,
- promieniowania przenikliwego (rtg),
- metali ciężkich w dymie papierosowym,
- zaburzonych przemian w komórkach,
- substancji obecnych w zanieczyszczonym powietrzu.
mogą być także dostarczane w diecie (grillowanie, smażenie na głębokim oleju).
Jedna z teorii starzenia się mówi, że wolne rodniki tlenowe są najistotniejszą przyczyną uszkodzeń lipidów komórkowych, czego przejawem może być gromadzenie pigmentu starczego w starzejących się komórkach oraz uszkodzenia białek, zwłaszcza kolagenu, elastyny i DNA, co prowadzi do zaburzeń w funkcjonowaniu komórek i zmian starczych, a w konsekwencji do ich śmierci.
Wolne rodniki mają bezpośrednie i pośrednie związki z utlenianiem biomolekuł komórkowych i są zaangażowane w wiele zaburzeń zdrowotnych, takich jak choroby neurodegeneracyjne, nadciśnienie, stan zapalny, cukrzyca, rak i starzenie się.
Kolagen jest niezwykle wrażliwy na obecność wolnych rodników.
Wolne rodniki niszczą także kwas hialuronowy w skórze poprzez jego depolimeryzację.
Aby przeciwdziałać tym efektom oksydacyjnym, skóra jest wyposażona w sieć enzymatycznych i nieenzymatycznych systemów antyoksydacyjnych, takich jak tokofeole, askorbat i polifenole, które z czasem stają się coraz mniej aktywne, dlatego ważne jest przyjmowanie antyoksydantów w diecie.
W jednym z badań stwierdzono, że hydrolizat kolagenu o konkretnym aminogramie ma właściwości antyoksydacyjne (przeciwwolnorodnikowe) silniejsze niż witamina E.
Wiele prac badawczych wykazało, że peptydy pochodzące z różnych hydrolizatów żelatyny rybnej działają jako potencjalne przeciwutleniacze. Wśród nich szeroko badane były żelatyny rybie pozyskiwane z morszczuka, węgorza, dorsza, rekina, morszczuka, tilapii, polloka i tuńczyka.