Już po 20–25. roku życia w organizmie człowieka rozpoczyna się naturalny i stopniowy proces spadku produkcji kolagenu, który według badań naukowych wynosi średnio około 1–1,5% rocznie. Ta utrata kolagenu, chociaż powolna, jest trwała i wpływa na zmniejszenie zdolności organizmu do efektywnej odbudowy i regeneracji kluczowych struktur, takich jak skóra, stawy i kości. Zmniejszona produkcja tego białka strukturalnego stanowi podstawę wielu widocznych i funkcjonalnych objawów starzenia się.
Rola fibroblastów w produkcji kolagenu i jej ograniczenia wraz z wiekiem
Głównymi producentami kolagenu w skórze są fibroblasty — wyspecjalizowane komórki tkanki łącznej odpowiedzialne za syntezę macierzy pozakomórkowej. Zarówno badania in vitro, prowadzone na hodowlach komórkowych, jak i badania in vivo potwierdzają, że aktywność metaboliczna fibroblastów maleje wraz z wiekiem, co skutkuje zmniejszoną produkcją kolagenu. Dodatkowo starzejące się fibroblasty cechują się obniżoną zdolnością do podziałów komórkowych i regeneracji, co osłabia naturalne mechanizmy naprawcze skóry.
Jednocześnie rośnie aktywność enzymów rozkładających kolagen, w szczególności kolagenaz, co potęguje degradację istniejących włókien kolagenowych.
Zmiany jakościowe i ilościowe kolagenu w starzejącej się skórze
W młodej skórze dominują dwa główne typy kolagenu: typ I, stanowiący około 80%, oraz typ III, około 15%. Kolagen typu I odpowiada przede wszystkim za wytrzymałość i sprężystość tkanek, natomiast typ III wspiera elastyczność.
Wraz z wiekiem obserwuje się zmiany w proporcjach tych typów – włókna kolagenu ulegają skróceniu i pogrubieniu, a ich skład molekularny przesuwa się w kierunku bardziej przypominającym kolagen typu III. Ten względny niedobór kolagenu typu I prowadzi do utraty jędrności skóry i osłabienia jej mechanicznej wytrzymałości.
Konsekwencje utraty kolagenu dla struktury skóry właściwej
Utrata kolagenu wpływa bezpośrednio na zmniejszenie gęstości macierzy kolagenowej w skórze właściwej, co z kolei powoduje degradację jej rusztowania podporowego. W efekcie dochodzi do
- ścieńczenia skóry,
- zmniejszenia jej elastyczności,
- zmniejszenia jędrności,
- a także do wzrostu sztywności,
co jest klinicznie widoczne jako pojawianie się zmarszczek oraz wiotczenie skóry. Te zmiany znacząco obniżają jakość skóry i jej zdolność do optymalnego funkcjonowania.
Czynniki przyspieszające degradację kolagenu
Do naturalnego spadku produkcji kolagenu należy doliczyć wpływ czynników zewnętrznych, takich jak promieniowanie ultrafioletowe (UV) oraz stres oksydacyjny, które przyspieszają procesy degradacji kolagenu i nasilają starzenie się skóry.
Promieniowanie UV indukuje powstawanie reaktywnych form tlenu (ROS), które uszkadzają włókna kolagenowe i zwiększają ekspresję kolagenaz, prowadząc do rozluźnienia struktury macierzy pozakomórkowej.
Stres oksydacyjny natomiast osłabia funkcjonowanie fibroblastów i sprzyja przewlekłemu stanowi zapalnemu, co dodatkowo hamuje syntezę nowego kolagenu.
Znaczenie profilaktyki i wsparcia syntezy kolagenu
Zrozumienie mechanizmów utraty kolagenu pozwala na wdrożenie skutecznych strategii przeciwdziałania jej skutkom. Wspieranie naturalnej syntezy kolagenu jest możliwe poprzez odpowiednią dietę bogatą w aminokwasy, witaminę C, minerały i antyoksydanty, które stanowią kofaktory enzymatyczne w biosyntezie kolagenu.
Suplementacja peptydami kolagenowymi może stymulować fibroblasty do produkcji nowych włókien, korzystnie wpływając na regenerację skóry i tkanek łącznych. Ochrona przed promieniowaniem UV oraz redukcja stresu oksydacyjnego poprzez stosowanie dermokosmetyków i zdrowy styl życia dodatkowo wspomagają utrzymanie odpowiedniej ilości i jakości kolagenu.
W przypadku zaawansowanych zmian pomocne mogą być również zabiegi z dziedziny medycyny estetycznej, które pobudzają fibroblasty i wspierają naturalne procesy naprawcze skóry.
Wolne rodniki a proces starzenia
Jedna z głównych teorii biologicznych starzenia – teoria wolnorodnikowa – zakłada, że wolne rodniki są kluczowym czynnikiem prowadzącym do akumulacji uszkodzeń biomolekuł.
- Uszkodzenia lipidów prowadzą do gromadzenia lipofuscyny („pigmentu starczego”) w komórkach.
- Uszkodzenia białek takich jak kolagen i elastyna skutkują spadkiem elastyczności skóry i zmianami starczymi,
- Uszkodzenia DNA mogą prowadzić do zaburzeń proliferacji i procesów naprawczych.
W porcji dziennej suplementów Ysto Collagen Your Skin i Ysto Collagen Smart z biotyną znajdziesz 7500 mg peptydów kolagenu VERISOL® o niskiej masie cząsteczkowej.
Na podstawie:
2 AN OVERVIEW OF THE BENEFICIAL EFFECTS OF HYDROLYSED COLLAGEN AS A NUTRACEUTICAL ON SKIN PROPERTIES SCIENTIFIC BACKGROUND AND CLINICAL STUDIES
SIBILLA, Sara, et al. An overview of the beneficial effects of hydrolysed collagen as a nutraceutical on skin properties: Scientific background and clinical studies. The Open Nutraceuticals Journal, 2015, 8.1.
17 THE AGING OF SKIN: CHRONOAGING AND PHOTOAGING
Oikarinen A. The aging of skin: chronoaging versus photoaging. Photodermatol Photoimmunol Photomed 1990.
20 UNDERSTANDING PREMATURE AGING
UITTO, Jouni. Understanding premature skin aging. New England Journal of Medicine, 1997, 337.20: 1463-1465.
143 DECREASED COLLAGEN PRO- DUCTION IN CHRONOLOGICALLY AGED SKIN: ROLES OF AGE-DEPEN- DENT ALTERATION IN FIBROBLAST FUNCTION AND DEFECTIVE MECHANICAL STIMULATION
Varani J, Dame MK, Rittie L, Fligiel SE, Kang S, Fisher GJ, Voorhees JJ. Decreased collagen production in chronologically aged skin: roles of age-dependent alteration in fibroblast function and defective mechanical stimulation. Am J Pathol. 2006 Jun;168(6):1861-8
